Zwięzły poradnik dla rodziców, a w nim:

Sylwia Świońć

Opublikowano: 23 listopada 2021 Odsłony: 1024

Otwierając się na potrzeby Rodziców Pedagog Szkolny Pani Sylwia Świońć w każdym miesiącu będzie przedstawiać porady z różnego zakresu, zachęcam do lektury. Dzisiejsze tematy to: Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo. Dzieci zahamowane psychoruchowo. Jednocześnie zachęcam Rodziców do zgłaszania tematów z zakresu, który budzi ich zainteresowanie, można korzystać z adresu mailowego Pedagoga Szkolnego.

Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo

Zaburzenia u dzieci

Nadpobudliwość psychoruchowa – to zespół cech zachowania, który dotyczy czynności psychicznych i motorycznych. Występuje w postaci:

• wzmożonego pobudzenia ruchowego (niepokój ruchowy, czyli: nieustanne kręcenie się, zmiany pozycji ciała, ciągłe manipulowanie wokół własnej osoby [skubanie garderoby, guzików, ogryzanie paznokci itp.]);
• nadmiernej reaktywności emocjonalnej (m.in. w zachowaniu dziecka występuje: drażliwość, agresywność lub płaczliwość, lękliwość; działania dziecka są słabo kontrolowane; dziecko wykazuje się małą wytrwałością, zniechęca się w sytuacjach trudnych, jest mało odporne na niepowodzenia; cechuje się niedojrzałością i niezrównoważeniem emocjonalnym);
• specyficznych zaburzeń funkcji poznawczych (m.in. wszystkie nowe bodĽce zwracają uwagę dziecka; u dziecka występuje: słaba koncentracja, mała trwałość, nadmierna przerzutność i brak selektywnej uwagi, mała wytrwałość, szybka męczliwość, wahania mobilizacji psychicznej. Konsekwencją tych zaburzeń jest „roztrzepanie” dziecka, zapominanie, chaotyczność i słaba organizacja działania, co mimo dobrej sprawności intelektualnej dziecka, może wpływać na osłabienie wyników w nauce).

RADY DLA RODZICÓW I NAUCZYCIELI DZIECI NADPOBUDLIWYCH PSYCHORUCHOWO:

• Zaakceptować występujące u dziecka przejawy nadpobudliwości psychoruchowej i zrozumieć, że nie są one spowodowane „złą wolą” dziecka.
• Nie karać (szczególnie cieleśnie) przejawów nadpobudliwości, gdyż może się ona przerodzić w zachowania agresywne (mające np. ujście poza domem, mimo objawów posłuszeństwa dziecka w domu, w obecności rodziców).
• Otaczać dziecko atmosferą ciepła emocjonalnego, bezpieczeństwa, spokoju, życzliwości i zrozumienia dla jego problemów.
• Wyciszać jego napięcia emocjonalne, lęki, przez stworzenie warunków sprzyjających wypowiadaniu się, okazywaniu przeżywanych uczuć.
• Dostrzegać nawet niewielką poprawę w postępowaniu dziecka, wzmacniać pozytywne przejawy zachowania.
• Konsekwentnie egzekwować od dziecka przestrzegania określonych norm i ustaleń (np. stałe godziny na naukę, zabawę itp.). Zapoznać dziecko ze stałym systemem praw i wymagań, konsekwentnie wprowadzając w życie.
• Nie hamować nadmiernej aktywności dziecka, lecz stale, dyskretnie ukierunkowywać jego działalność na właściwy cel (np. pozwolić na uczestnictwo w szkolnych pozalekcyjnych zajęciach sportowych, zorganizować rodzinny wypoczynek na świeżym powietrzu itp.)
• Czuwać nad stawianiem celów na miarę możliwości dziecka (niezbyt odległe w czasie, na odpowiednim poziomie trudności). Dzielić pracę, naukę na mniejsze bloki, z przerwami między nimi.
• Dyskretnie pomagać w organizowaniu działań dziecka tak, aby zawsze osiągnęło zamierzony cel, zakończyło czynność, wykonało zadanie.
• Odległość i jakość celów, zakres obowiązków starać się dostosować do wieku i zainteresowań dziecka.

Dzieci zahamowane psychoruchowo

ZAHAMOWANIA PSYCHORUCHOWE – to zaburzenia dynamiki procesów nerwowych.

Symptomy typowe dla dzieci zahamowanych to:

• w sferze ruchowej – ograniczenie spontanicznej aktywności ruchowej, symptomy niepokoju ruchowego i dezorganizacji czynności wykonawczych,
• w sferze poznawczej – zawężenie aktywności poznawczej, przejawy braku zainteresowania otaczającą rzeczywistością,
• w sferze emocjonalnej – ograniczenie wyrażania uczuć przy jednoczesnym wzmożeniu pobudliwości emocjonalnej,
• w sferze somatycznej – wzmożona reaktywność układu wegetatywnego (np. łatwość czerwienienia się, blednięcia, brak apetytu, bóle brzucha itp.).

 
ZAHAMOWANIA PSYCHORUCHOWE – to konflikt motywacji zadaniowej (potrzeby samodzielnego działania i rozwiązywania zadań) i społecznej (wyuczone reakcje hamulcowe w sytuacjach społecznych). Konflikt ten prowadzi do wycofywania się i nie podejmowania aktywności.

PRZYCZYNY:

• Zaburzenia procesów neurodynamicznych
• Nieprawidłowe stosunki dziecka z otoczeniem
• W sytuacji ostrej krytyki i ośmieszenia dziecka: dziecko reagujące lękiem na krytykę zaczyna coraz szybciej rezygnować z działań w obecności osób dorosłych.
• W sytuacji nieopanowanych zachowań emocjonalnych osób z najbliższego otoczenia: dziecko lękowo przeżywające niekontrolowane reakcje emocjonalne rodziców cechuje tendencja do szukania samotności.
• W sytuacji zagrożenia bliskiego związku emocjonalnego z rodzicami: dziecko reagujące lękiem na sytuacje zagrożenia związku emocjonalnego z rodzicami cechuje potrzeba stałej fizycznej bliskości z rodzicami, przy coraz większej rezerwie i nieufności w stosunku do osób nieznanych (zamykanie się na nowych ludzi, wycofywanie się z kontaktów z innymi).
• W sytuacji utrwalonych kar fizycznych: dziecko przeżywające lękowo sytuacje kary w obecności osób dorosłych może być ciche, zalęknione (nadmiernie uległe, bierne).

RADY DLA RODZICÓW I NAUCZYCIELI DZIECI ZAHAMOWANYCH PSYCHORUCHOWO:

• Akceptować wszelkie formy zachowania dziecka
• Nie karać, nie krytykować jego błędnych zachowań, nie wytykać braków.
• Nagradzać najmniejszy przejaw samodzielności i inicjatywy dziecka, zauważać każdy sukces.
• Dyskretnie stwarzać warunki sprzyjające osiągnięciu sukcesu, zainicjowaniu samodzielnego działania.
• Z cierpliwością, wyrozumiałością i serdecznością podchodzić do problemów dziecka, zapewniając mu poczucie pełnego bezpieczeństwa, ciepła emocjonalnego, opieki.
• Otaczać dziecko atmosferą spokoju, stabilności, życzliwości, która sprzyjałaby spontanicznemu wypowiadaniu się, wyrażaniu sądów, opinii, okazywaniu przeżywanych emocji, co mogłoby się przyczynić do wyciszenia napięć emocjonalnych, lęków dziecka.
• Pomagać w nawiązywaniu i utrzymywaniu pozytywnych kontaktów z rówieśnikami, nie ograniczać tych kontaktów, lecz włączać dziecko w życie grupy, klasy itp.